Witamina B12 odgrywa w naszym organizmie niezwykle ważną rolę między innymi dlatego, że jest niezbędna do odpowiedniej pracy układu nerwowego oraz uczestniczy w  procesie krwiotworzenia. Osoby będące na diecie głównie lub wyłącznie roślinnej, aby pokryć odpowiednie jej zapotrzebowanie są zdani na suplementy diety i produkty wzbogacona witaminą B12. Aby dowiedzieć się, czy zasoby witaminy B12 są wystarczające, należy regularnie wykonywać badania krwi. Ze względu na fakt, że istnieją różne parametry niedoboru witaminy B12 przygotowaliśmy praktyczny informator, który uporządkuje wiedzę w tym temacie.

Źródła B12

B12 jest wytwarzana przez mikroorganizmy, które znajdują się zarówno w jelitach zwierząt jak i ludzi. Jednak tylko przeżuwacze mogą samodzielnie dostarczyć organizmowi odpowiedni poziom tego składnika – pod warunkiem, że w paszy znajduje się wystarczająca ilość kobaltu. Ludzie i zwierzęta takie jak świnie czy kury muszą natomiast pokrywać swoje potrzeby poprzez spożywane pożywienie. W przemyśle rolniczym powszechne jest więc dodawanie do paszy składników odżywczych, właśnie takich jak B12, aby dieta zwierząt nie była niedoborowa. Pierwotnym źródłem B12 często nie są więc produkty zwierzęce, jak wielu z nas sądzi, tylko suplementy, które te zwierzęta przyjęły wraz z paszą. Weganie z wiadomych względów muszą więc bezpośrednio suplementować witaminę B12.

Poziom B12 nie zawsze oznacza to samo

Ponieważ poważny niedobór witaminy B12 może mieć nieodwracalne skutki, należy co roku wykonywać badanie kontrolne krwi w celu określenia poziomu witaminy B12 – nawet lub zwłaszcza, jeśli stosujemy już suplementy diety. O kilku rzeczach należy pamiętać, jeśli chodzi o diagnostykę laboratoryjną. Sensownie brzmiący i często stosowany parametr „witamina w surowicy” lub „całkowita witamina B12” nie jest niestety wystarczająco miarodajny, aby wykazać ewentualny niedobór. Dlatego należy stosować także inne wskaźniki morfologiczne krwi, które często są mniej znane i używane jako wskaźniki niedoboru tej substancji w codziennej praktyce lekarskiej.

Arkusz informacyjny do pobrania

W oparciu o aktualne wyniki badań przygotowaliśmy informator dotyczący szczegółów określania poziomu witaminy B12 na potrzeby konkretnych przypadków. Można pobrać arkusz informacyjny i zabrać go ze sobą bezpośrednio do gabinetu – dzięki temu podczas pobierania krwi o niczym nie zapomnimy. Z resztą kto chciałby dwa razy iść do lekarza, aby pobrać krew, bo za pierwszym razem zbadano niewłaściwą parametr?

Porozmawiaj z lekarzem

Proszę pamiętać: nasz informator nie zastępuje porady lekarskiej lub żywieniowej i może być traktowany jedynie jako informacja pomocnicza, która pomoże Ci podejść w praktyczny sposób do złożonego tematu badania witaminy B12. Niektóre instytucje zalecają badania co dwa-trzy lata, inne źródła zalecają badania raz do roku. Ponieważ konieczność i częstotliwość takich kontroli i badań krwi, jak również ewentualna terapia, zależy całkowicie od indywidualnych parametrów, suplementacji i stanu zdrowia, proszę zawsze omówić to indywidualnie z lekarzem prowadzącym. 

Oprócz B12 są jeszcze inne składniki odżywcze, na które powinno się zwracać uwagę. Podobnie jak w przypadku ludzi będących na tzw. tradycyjnej diecie, wskazane jest badanie poziomu witaminy D (25-hydroksy witaminy D3/kalcydiol) oraz suplementacja tej witaminy, zwłaszcza w okresie tzw. ciemnych pór roku. W diecie wegetariańskiej i wegańskiej wskazane jest również okresowe badanie podaży cynku (poziom cynku we krwi), witaminy B2 oraz jodu (wydalanie w 24-godzinnym moczu). Warto przy okazji dodać, że kobiety w wieku rozrodczym powinny regularnie badać poziom żelaza (hemoglobiny, ferrytyny), niezależnie od stosowanej diety. Więcej informacji na temat dostarczania niezbędnych składników odżywczych można znaleźć na stronie poświęconej składnikom odżywczym Tygodnia na Weganie.