Zdrowa flora jelitowa jest kluczowym elementem naszego układu odpornościowego, gdyż to właśnie zawarte w niej mikroorganizmy chronią nas przed patogenami. Najnowsze badania sugerują nawet, że nieprawidłowa kolonizacja jelit może być przyczyną zaburzeń psychicznych, takich jak depresja czy zaburzenia lękowe. Sprawdź, jak w prosty sposób możesz wspierać zdrowie swoich jelit według poniższych wskazówek.
Kolonizacja jelit
Jelita są zamieszkiwane przez setki szczepów bakterii tworzące kolonię 100 bilionów bakterii, stanowiącą to tzw. mikrobiotę. Jeśli, z różnych przyczyn, zaburzona jest prawidłowa kolonizacja, mówimy o dysbiozie.
Istnieje wiele powodów, dla których szkodliwe bakterie mogą skolonizować nasze jelita i tym samym zaburzyć zdrowy mikrobiom. Na przykład dieta o niskiej zawartości błonnika i węglowodanów może zmniejszyć liczebność bakterii prozdrowotnych. Ponadto dieta bogata w tłuszcze i cukier może prowadzić do zwiększonego rozwoju niekorzystnych bakterii. Przyjmowanie antybiotyków również znacząco zaburza florę jelitową. Jak sama nazwa wskazuje, antybiotyki są przeciwieństwem probiotyków i służą do zabijania bakterii. Ponieważ antybiotyki nie potrafią odróżnić bakterii pożytecznych od szkodliwych, antybiotykoterapia wpływa również na te dobre. Nie powinno to skłaniać do odmowy leczenia w chorobach bakteryjnych. Natomiast warto zwrócić szczególną uwagę na zdrową dietę i spożywać dużo pre- i probiotyków w trakcie i po leczeniu.
Oprócz złego odżywiania i przyjmowania leków, stres i alkohol również mogą zaburzyć równowagę mikrobioty. Zaburzony mikrobiom może z kolei sprzyjać pojawieniu się cukrzycy, otyłości i chorób zapalnym jelit. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w tym artykule.
Pamiętaj również, że nasze artykuły nie zastępują porady lekarskiej lub żywieniowej i są przeznaczone jedynie jako informacja pomocnicza. Jeśli cierpisz na uporczywe problemy z jelitami lub inne dolegliwości fizyczne, a nawet psychiczne, skontaktuj się z lekarzem pierwszego kontaktu.
Żywność prebiotyczna
Prebiotyki to niepodlegające trawieniu składniki żywności oraz liczne cukry (inulina i oligofruktoza), które pozytywnie wpływają na kolonizację jelit. Służą one jako pokarm dla mikroorganizmów w jelicie grubym i tym samym stymulują ich wzrost. Z kolei mikroorganizmy lub probiotyki wzmacniają barierę jelitową i blokują wnikanie patogenów. Zdrowa dieta z dużą ilością błonnika i długołańcuchowych węglowodanów jest więc podstawą zdrowej flory jelitowej.
Do pokarmów zawierających substancje prebiotyczne należą warzywa, takie jak cykoria, karczochy, topinambur oraz rośliny kapustne i cebulowe, owoce, takie jak banany i jabłka, rośliny strączkowe, takie jak soczewica i fasola oraz pełne ziarna, takie jak owies i żyto.
Ponieważ badania nad prebiotykami są jeszcze w relatywnie wstępnej fazie, konieczne jest przeprowadzenie większej ilości badań, aby poznać ich pełny potencjał. Pewne jest jednak to, że warzywa, owoce, pełne ziarna, rośliny strączkowe, orzechy i nasiona powinny być podstawowymi składnikami naszej diety.
Żywność probiotyczna
Innym sposobem na wsparcie zdrowej kolonizacji naszych jelit jest spożywanie pokarmów probiotycznych. W tych pokarmach są już obecne pomocne drobnoustroje, zwłaszcza bifidobakterie i lactobacillusy. To, w jakim stopniu dostarczone z zewnątrz bakterie realnie osiedlają się w naszych jelitach, nie zostało jeszcze jednoznacznie wyjaśnione. Przyjmuje się jednak, że probiotyki muszą być spożywane regularnie, aby można było osiągnąć długotrwały pozytywny efekt. Do probiotyków zaliczamy produkty fermentowane, takie jak kimchi, kiszona kapusta, miso czy tempeh. Na rynku dostępne są też wegańskie jogurty wzbogacone o bakterie kwasu mlekowego. Korzystne działanie probiotycznych suplementów diety jest jednak przedmiotem dyskusji, a w pewnych okolicznościach może być nawet szkodliwe.
Dieta wegańska czy tzw. tradycyjna: która jest lepsza dla jelit?
Ze względu na fakt, że w diecie opartej głównie na roślinach spożywamy niejako samoistnie wiele pokarmów prebiotycznych, weganie często charakteryzują się większą liczbą bakterii ochronnych i przeciwzapalnych w jelitach w porównaniu z osobami stosującymi dietę tradycyjną. Spożywanie mięsa może natomiast sprzyjać rozwojowi stanów zapalnych w jelitach. W trosce o nasze zdrowie warto więc, by dieta oparta była w dużej mierze na roślinach. Dodatkowo chcąc chronić zwierzęta, sensowne jest całkowite wyeliminowanie produktów zwierzęcych z diety.
Nawiasem mówiąc, mikrobiota podlega ciągłym zmianom i szybko dostosowuje się do nowych nawyków żywieniowych. Jeśli po przejściu na dietę wegańską pojawiają się problemy trawienne, może to być spowodowane tym, że Twoja dieta jest bogatsza w błonnik, a co za tym idzie – zawiera więcej prebiotyków. Wskazówki i więcej informacji na ten temat można uzyskać w tym artykule.
