Wegański przewodnik po kawie

Wiele osób na całym świecie nie wyobraża sobie dnia bez kawy. Pomimo, że Polska nie należy do narodów kawoszy, to jednak należy zwrócić uwagę, że w przeciągu ostatnich 10 lat, konsumpcja kawy w Polsce wzrosła aż o 80 procent. Mowa tu również o kawach mlecznych takich jak np: Cappuccino, latte macchiato czy caffè mocca. Dzięki naszemu artykułowi dowiesz się jak przygotować te smaczne napoje i jakie rodzaje mleka roślinnego najbardziej się do nich nadają.

Czarna, biała, gorąca lub mrożona: różne rodzaje kawy

Do Polski kawa dotarła pod koniec XVII wieku z południa, od panujących nad Mołdawią Turków. Od tego czasu oprócz zwykłej czarnej lub czarnej z cukrem i mlekiem pojawiły się różne inne wariacje kawy. Obecnie najchętniej pite są kombinacje espresso (czyli skoncentrowana kawa) i mleka:

  • Cappuccino: składa się w 1/3 z espresso, 1/3 z gorącego mleka i 1/3 ze spienionego mleka
  • Latte Macchiato: gorące mleko, espresso i spienione mleko, warstwowo; ewentualnie dodatkowo aromat smakowy jak np. w tej Dyniowo-korzennej latte
  • Caffè Mocca: espresso, kakao i gorące mleko; ewentualnie bita śmietana do tego
  • Flat White: espresso ze spienionym mlekiem; różni się od cappuccino tym, że spienione mleko jest rzadsze
  • Frappé: kawa, trochę wody i ewentualnie do tego cukier i mleko roślinne, wymieszana i spieniona w shakerze lub blenderze; serwowana na zimno, z lodem lub kostkami lodu
  • Kawa mrożona: kawa np. espresso lub rozpuszczalna dodana do zimnej wody plus kostki lodu, ewentualnie do tego mleko i inne dodatki.

Czy kawa jest zdrowa?

Kawa była przez długi czas uważana za niezdrową. Zaprzeczają temu ostatnie badania, które pokazują, że i tutaj obowiązuje zasada umiaru. »W zależności od spożywanej ilości, kawa może chronić przed cukrzycą typu 2, ponieważ kawa opóźnia wchłanianie glukozy.« Kawa może mieć również pozytywny wpływ na przemianę materii. Austriaccy naukowcy wykazali, że kawa może oczyszczać i odtruwać komórki ciała. Jednak, należy wziąć pod uwagę: właściwości zdrowotne kawy mogą zostać zniwelowane poprzez dodanie do niej mleka pochodzącego od zwierząt. »Dlatego pij kawę bez wyrzutów sumienia, ale najlepiej gdy jest to kawa czarna lub z dodatkiem mleka roślinnego jak np. migdałowe lub kokosowe«, radzi Frank Madeo, naukowiec z uniwersytetu w Graz. O zdrowotnych właściwościach kawy donosi również polski Instytut Żywności i Żywienia, pisząc m.in. o działaniu ochronnym w chorobie niedokrwiennej serca oraz o profilaktycznym działaniu kawy przeciwko rozwojowi chorób neurodegeneracyjnych tj. choroba Alzheimera i Parkinsona. Więcej o zdrowotnych właściwościach kawy można przeczytać tutaj.

Które mleko roślinne pasuje do kawy?

Oferta różnych rodzajów mleka roślinnego w ostatnich latach znacznie wzrosła. Jeszcze parę lat temu można było kupić tylko mleko sojowe, dziś na półkach sklepowych znajdują się rozmaite rodzaje mleka, czy to wytwarzane z orzechów czy ze zbóż. Dla tych, którzy chcą oszczędzić pieniądze i zredukować zużycie opakowań, polecamy zrobienie mleka roślinnego w domu – więcej informacji na temat poszczególnych rodzajów mleka i przepisy na domowe mleko roślinne znajdziesz w naszym artykule »Wegańskie alternatywy dla mleka – przegląd«.

A więc które mleko nadaje się najlepiej do kawy? Lub innymi słowami: które mleko można bez potrzeby użycia profesjonalnego sprzętu – a za pomocą zwykłego elektrycznego lub nawet ręcznego spieniacza do mleka – najłatwiej spienić i które najlepiej smakowo pasuje do kawy? Oto nasz przegląd:

Mleko sojowe

Mleko sojowe możesz łatwo spienić. Powstaje z niego sztywna piana, która się długo trzyma. W związku z tym mleko sojowe pasuje znakomicie do latte macchiato i cappuccino. Różne mleka roślinne różnych producentów dają się lepiej lub gorzej spienić – najlepiej jest wypróbować poszczególne. Mniej lub bardziej wyczuwalny specyficzny smak mleka sojowego jest kwestią gustu: może smakować bardziej »fasolowo«, słodko lub całkiem neutralnie. Wiele z nich jest słodzonych za pomocą cukru lub np. syropu jabłkowego. W międzyczasie pojawiły się już w sklepach smakowe mleka sojowe takie jak czekoladowe czy waniliowe – tutaj specyficzny smak soi jest o wiele mniej wyczuwalny.

Mleko ryżowe

Generalnie jest tak, że im więcej białka zawiera mleko tym lepiej daje się spienić. To wyjaśnia dlaczego mleko ryżowe nie jest najlepszym wyborem, jeśli chodzi o ładną, sztywną pianę – mleko to zawiera około 0,2 g białka na 100 ml (dla porównania: w mleku sojowym jest go około 3,3 g). Pomimo tego jest wiele zwolenników mleka ryżowego w kawie, może za sprawą jego słodkiego smaku. Godne polecenia są także mleka mieszane: i tak przykładowo mleko migdałowo-ryżowe jest gęstsze, ma ciekawą, lekko orzechową nutę smakową i można je trochę lepiej spienić.

Mleka zbożowe: owsiane, orkiszowe i jaglane

Mleko owsiane można całkiem dobrze spienić, jednak piana nie jest aż tak sztywna i nie trzyma się tak długo jak w przypadku piany z mleka sojowego. Po dodaniu mleka owsianego do kawy, smak owsa jest lekko wyczuwalny w kawie, co jednak wcale nie psuje ogólnego smaku kawy. Niektórzy producenci mają w ofercie mleko owsiane, które nadaje się szczególnie dobrze właśnie do latte macchiato czy cappuccino. Takie mleko, na którego opakowaniu widnieje napis »Barista-Edition«, zawiera specjalne substancje umożliwiające ubicie sztywnej piany.

Mleko orkiszowe ma słodkawy, »zbożowy« smak, który doskonale pasuje do kawy. Poza tym daje się dobrze spienić, ale jak i w przypadku mleka owsianego, piana nie trzyma się długo. Natomiast mleko jaglane można tylko lekko (lub wcale) spienić i ma do tego dość specyficzny smak, który jest mocno wyczuwalny w kawie.

Mleko migdałowe i inne mleka na bazie orzechów

Spienione mleko migdałowe jest mocno kremowe. Przypominające smak marcepana, lekko gorzkawe mleko nadaje się znakomicie do lekko słodkich, ciepłych napojów, jak np. słodzona kawa.

Mleko z orzechów laskowych, nerkowca lub makadamia raczej nie daje się spienić – lepiej w tym celu użyć jak już to mleka orzechowego własnej roboty. Szczególnie dobrze do kawy smakuje mleko z orzechów laskowych dzięki swojej mocnej, ale typowo orzechowej nucie smakowej. Polecamy dodać to mleko również do napojów kawowych na zimno jak frappé lub kawa mrożona.

Mleko kokosowe (chodzi o te rzadkie z kartonu, a nie gęste z puszki) nie można tak dobrze spienić i ma raczej wodnistą konsystencję. Jeśli przeszkadza Ci w nim dominujący smak kokosa, sięgnij lepiej po mieszane mleko jak np. mleko kokosowo-ryżowe.

Ogólne wskazówki

Aby uniknąć zważenia się mleka w kawie, uważaj na to, aby różnica temperatur mleka i kawy nie była zbyt duża.

Jako że, uprawa i handel kawą mogą być problematyczne, coraz więcej konsumentów decyduje się na zakup kawy »fairtrade« lub z ekologicznych upraw. Co więcej, ponieważ przy produkcji kawy zużywa się bardzo dużo wody, z ekologicznego punktu widzenia najlepiej jest traktować kawę raczej jako nieczęsty »rarytas«.

 

Mamy nadzieję, że nasz przewodnik przybliżył Ci wystarczająco temat kawy i pokazał jakie mleka roślinne najlepiej nadają się do tego wyjątkowego napoju. Życzymy rozkoszowania się smakiem i aromatem świeżo zaparzonej kawy – smacznego!

 


Foto © portumen- Shutterstock

 

Adres

Fundacja Alberta Schweitzera
ul. Królowej Aldony 11 m. 4
03-928 Warszawa