Zero Waste w kuchni stał się ostatnio modnym tematem, ale co on naprawdę oznacza? To ogólnie rzecz biorąc sztuka niemarnowania żywności w kuchni czyli prawdziwy recykling kuchenny. W kuchni znajdziemy wiele rzekomych „odpadów”: skórki jabłek, kiwi, bananów i cebuli, łodyga brokułów oraz liście kopru włoskiego i marchwi. W wielu gospodarstwach domowych wszystko to trafia do śmieci – ale czy musi tak być? Zero waste to odpowiedź na pytanie: jak gotować i nie marnować. Poniżej zebraliśmy owoce i warzywa, które mogą być spożywane wraz z ich skórkami, liśćmi i łodygami lub mogą być wykorzystywane do innych celów. Pozwól nam się zainspirować!

Obieranie? Często jest to zbędny zabieg

Nie jest tajemnicą, że najwięcej witamin w warzywach i owocach znajduje się bezpośrednio pod skórką, ale tracone są one podczas obierania. Na przykład obrane jabłka zawierają mniej niż połowę zawartości witaminy C i kwasu foliowego niż jabłka ze skórką. Marchewkę najlepiej jest również umyć lub dokładnie wyszczotkować przed spożyciem niż obierać. Ale co z bardziej egzotycznymi owocami jak figi, kumkwaty i kaki? W rzeczywistości, można jeść te owoce ze skórką. Kiwi w Australii i Nowej Zelandii są prawie zawsze spożywane ze skórkami, a mieszkańcy Ameryki Południowej często nie obierają mango.

Smoothies i koktajle są świetnym sposobem na przetwarzanie całych owoców lub warzyw wraz ze skórkami. Dzięki miksowaniu, nawet na pierwszy rzut oka, skórki, do których trzeba się przyzwyczaić, takie jak kiwi, nie stanowią już problemu. Spróbuj nieobranych pomarańczy, bananów lub arbuzów w koktajlu!

Skóra arbuzów może być drobno starta w sałatkach lub gotowana na parze jako danie dodatkowe. Skórka od banana jest ostatnio prawdziwym hitem na zagranicznych blogach wegańskich inspirowanych nurtem zero waste. Można z niej przyrządzić wegańskie pulled pork czyli wegańską szarpaną wieprzowinę, znaną szerzej z przepisu z jackfruitem. Użyj widelca, aby rodzielić, zetrzeć skórkę banana i usmażyć razem z sosem BBQ, jak w tym przepisie The Stingy Vegan. W następujących przypadkach można zaoszczędzić sobie wysiłku związanego z obieraniem – dotyczy to: batatów, marchewek, pasternaku, korzenia pietruszki, młodej kapusty, rzodkwi, rzepy, grzybów, dyni i zielonych szparagów. W przypadku wszystkich tych produktów wystarczy usunąć wszelkie plamy z drewna, resztki ziemi lub włókna przed przygotowaniem.

Dla osób z wrażliwym układem pokarmowym zalecamy zdrowy rozsądek z eksperymentowaniem ze skórkami, szczególnie tymi egzotycznymi i np. poradzenie się dietetyka przyjaznego weganom. Nie wszystko co wydaje się obiektywnie dobrym rozwiązaniem będzie odpowiednie dla każdego. Zasadniczo należy kupować owoce i warzywa ze sprawdzonego źródła i umyć je dobrze przed spożyciem, aby uniknąć wchłaniania szkodliwych substancji. Należy pamiętać, że np. powłoka mango zawiera naturalny alergen urushiol, który może prowadzić do reakcji alergicznych u niektórych osób.

Co zrobić z łodygi brokuła, liści rzodkiewek i pestki awokado?

Łodygi brokułów i kalafiorów można nie tylko gotować, prażyć lub gotować na parze, ale także jeść na surowo bez żadnych problemów. Drobno posiekane na sałatkę, np. w połączeniu z jabłkiem, są bardzo smaczne. Można je również stosować w zupach lub gulaszu, aby dodać im smaku.

Liście brokułów służą do przygotowania smacznego curry i gulaszu. Liście selera można z powodzeniem stosować w smoothie i zupach. Natka marchewki może być spożywana na surowo, przetwarzana na pesto lub smażona jako przekąska. Liście kalarepy nadają się jako podstawa dla pesto, można je nadziewać, używać w daniach jednogarnkowych lub gotować. Pikantne liście można przygotować jak szpinak. 

Koper włoski może być stosowany jako substytut koperku. Pyszne są również liście rzodkiewki i liście buraka ćwikłowego. Jako zioła nadają potrawom szczególny smak, a z liści rzodkiewki, które zwykle wyrzucamy do kosza można przygotować pyszne pesto.

Nie należy również wyrzucać nasion niektórych produktów spożywczych lub roślin. Możesz kiełkować nasiona awokado, a następnie je zasadzić. Roślina awokado ma piękne zielone liście i jest wspaniałą rośliną doniczkową.

Jeśli jesienią masz dynię w domu, nie wyrzucaj nasion, umyj je i ususz, a następnie upraż na patelni. To samo dotyczy suszonego słonecznika. Można również usunąć nasiona, umyć, ususzyć lub upiec je. W ten sposób szybko otrzymasz zdrową przekąskę.

Roślinny rosół z resztek

Za pomocą zero waste można również wyczarować coś z typowych odpadów kuchennych, takich jak skórki cebuli i ziemniaków, twarde części selera lub kalarepy i kawałków marchwi. Zbierz resztki warzyw, zamroź w zamrażarce, aby następnie przygotuj pyszny rosół warzywny. W tym celu wystarczy zalać zamrożone warzywa wodą, zagotować wszystko i gotować na wolnym ogniu przez około 30 minut. Następnie przelać bulion przez sito i zamrozić go w porcjach.

Odpady BIO – co do nich wrzucać?

Jeśli zdarzy się sytuacja, że jakieś warzywa i owoce Ci się zepsują, zapleśnieją i tego nie zauważysz, to wrzuć je do odpadów Bio, żeby następnie zamienić je na pożyteczny kompost, używany jako nawóz w rolnictwie i ogrodnictwie. Jeśli jednak nie wszystkie warzywa trawisz ze skórą to również wrzuć je do bioodpadów. Najlepiej jest jednak starać się nie marnować jedzenia. Pamiętajmy, że można też już zacząć robić przetwory, tu też przyda się zero waste – w tym celu zajrzyj do naszego artykułu. 

Czy znasz jakieś inne wskazówki dotyczące zero waste czyli wykorzystania resztek owoców i warzyw? Czy masz też ulubione potrawy, z których wyczarujesz smaczny posiłek z odpadków kuchennych?

Tłumaczenie tekstu z niemieckiego i redakcja: Beata Cymerman- Fundacja Alberta Schweitzera

Foto © wernerimages- Adobe Stock