Trudno znaleźć owoc, który byłby równie smaczny, uniwersalny i wartościowy, a jednocześnie wzbudzał równie dużo kontrowersji. Mowa tu oczywiście o awokado, czyli jednym najbardziej popularnych i modnych ostatnio owoców na świecie.
Awokado pochodzi z centralnej części Ameryki Południowej i Meksyku i stamtąd głównie jest importowane do innych krajów, choć uprawiane jest również w innych częściach świata, np. w Hiszpanii i Izraelu.
Te niezwykłe owoce, polecane przez wielu dietetyków, są bogate w wiele składników odżywczych, m.in. potas, kwas oleinowy, likopen, kwas foliowy i luteinę. Dodatkowo, w przeciwieństwie do większości znanych owoców bogatych w cukry proste, awokado zawiera tzw. „zdrowe tłuszcze“, które nie tylko pomagają spalać tkankę tłuszczową, ale także wykazują wiele właściwości prozdrowotnych. Obniżają poziom cholesterolu, regulują ciśnienie krwi oraz sprzyjają zachowaniu szczupłej sylwetki. Taki skład, ale również specyficzny smak, sprawiają, że są przez nas – konsumentów częściej traktowane jak warzywa i mają swoje zastosowanie głównie w wytrawnych daniach.
Właściwości prozdrowotne awokado
Według badań opublikowanych w 2015 roku w Journal of the American Heart Association regularne spożywanie awokado może przyczyniać się do zmniejszenia ryzyka chorób układu krwionośnego. Wyniki badań wykazały jednoznacznie, że największy spadek w poziomie cholesterolu odnotowano u osób, które stosowały dietę zawierającą awokado, a najmniejszy u osób stosujących dietę wysokotłuszczową. Dowodzi to pozytywnemu wpływowi awokado na prawidłowe funkcjonowanie układu krwionośnego i serca.
Oprócz tłuszczów awokado jest również bogatym źródłem witaminy E, nazywanej często witaminą młodości. Znajdziemy w nim także witaminę A, B1, B2, C, PP, K, H, kwas pantotenowy oraz kwas foliowy. Z substancji mineralnych awokado zawiera wapń, potas i fosfor. Jest również dobrym źródłem błonnika (6,3g na 100g owocu).
Awokado jest również jednym z nielicznych naturalnych źródeł glutationu. Ten cenny antyoksydant wspiera pracę wątroby, a także funkcjonowanie systemu nerwowego oraz usprawnia nasz system immunologiczny.
Badania naukowe wykazały również, że dodawanie awokado do potraw pomaga przyspieszyć wchłanianie wielu składników odżywczych – nawet o 400%. Po dodaniu awokado do posiłku wchłanianie dwóch kluczowych przeciwutleniaczy – likopenu oraz beta-karotenu znacznie wzrasta, gdyż związki te wchłaniają się w obecności tłuszczu, którego źródłem jest właśnie owoc awokado.
Dzięki dużej zawartości żelaza i miedzi awokado wspomaga regenerację czerwonych krwinek i może pomóc przy zapobieganiu niedokrwistości, a dodatkowo, ze względu na dużą zawartość potasu, awokado polecane jest osobom wyczerpanym i cierpiącym na depresję.
Kwas foliowy, zawarty w awokado jest szczególnie ważny dla kobiet w ciąży lub tych, które starają się o dziecko, gdyż zapobiega powstawaniu wad cewy nerwowej u rozwijającego się płodu. Awokado zawiera również luteinę, która jest antyoksydantem chroniącym oczy przed uszkodzeniami wywołanymi stresem oksydacyjnym, prowadzącymi do słabego wzroku, zaćmy i zwyrodnienia plamki żółtej.
Przedstawione wyżej dobroczynne działanie awokado na nasz organizm powinno zachęcić do włączenia tego owocu do naszej codziennej diety. Ale nie tylko dlatego. Dojrzałe awokado zaskakuje również swoim charakterystycznym lekko egzotycznym, ale zarazem bardzo delikatnym smakiem. Dodatkowo, dzięki swojej maślanej strukturze znajduje zastosowanie jako dodatek do wielu dań. Możemy je dodawać do sałatek, kanapek, czy też zrobić pastę (np. popularne w kuchni meksykańskiej guacamole). Znakomicie sprawdzi się także w daniach na słodko, na przykład jako baza do musu czekoladowego, czy jako składnik owocowego koktajlu.
Ciemniejsza strona awokado
Niestety owoce awokado, pomimo swoich niezaprzeczalnych pozytywnych wartości odżywczych, budzą od kilku lat ogromne kontrowersje. Ze względu na swego rodzaju „modę na awokado” uprawa tego owocu stała się bardzo opłacalnym biznesem, gdyż popyt na nie rośnie z roku na rok. Dotychczas ubodzy rolnicy z Ameryki Południowej zaczęli robić wszystko, by zmaksymalizować zyski związane z uprawą tego owocu. Rosnące zapotrzebowanie na awokado i jego wysokie ceny głownie w krajach zachodnich sprawiły, że tematem zainteresowały się nawet kartele narkotykowe, które przejęły kontrolę nad większością upraw w Meksyku. Obecnie czerpią ogromne profity wyzyskując ciężką pracę miejscowych rolników.
Ze względu na wciąż rosnący popyt na świecie plantacje awokado wyrastają dziś w Ameryce Południowej i Środkowej jak grzyby po deszczu. Niestety, uprawa tego owocu nie ogranicza się jedynie do terenów rolnych. Wykorzystywane są również tereny dotąd leśne, które karczuje się, aby zrobić miejsce dla coraz to nowych plantacji. Według Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) corocznie pod uprawy awokado wycinanych jest na świecie od 600 do 1000 hektarów lasów.
Takie praktyki doprowadzają do ograniczeniem różnorodności biologicznej na terenach, gdzie intensywnie uprawiane jest awokado. Dodatkowo dochodzi do znacznego wyjałowienia gleby. Ekolodzy zwracają również uwagę na fakt, że hodowla awokado pochłania gigantyczne ilości wody. Do wyprodukowania jego trzech dorodnych sztuk potrzeba aż 272 litrów pobieranych z podgłębia i rzek. Taka eksploatacja ograniczonych zasobów może skutkować częstymi suszami i pożarami lasów.
Problem etyczny: spożywać awokado czy nie?
Świadomym konsumentom, którzy nie chcą przyczyniać się do niszczenia dziedzictwa przyrody Ameryki Południowej, spowodowanego z produkcją awokado na masową skalę, radzi się ograniczenie konsumpcji owoców pochodzących z tamtych rejonów. Dużo lepszym rozwiązanie będzie wybieranie owoców pochodzących z Republiki Południowej Afryki lub Sycylii. Podczas zakupów zawsze powinniśmy sprawdzać skąd pochodzi awokado, które wybieramy. Taka informacja znajduje się na naklejce, która jest umieszczona bezpośrednio na owocu lub na firmowym pudełku. Ewentualnie informacji możemy szukać na tabliczce z ceną, gdzie bardzo często znajduje się informacja właśnie o kraju pochodzenia.
Co jeszcze możemy zrobić jako konsumenci? Dobrym przykładem będzie poszukiwanie na sklepowych półkach owoców oznaczonych certyfikatem „Fair Trade” (czyli sprawiedliwy handel) oraz informacją, że owoce pochodzą ze zrównoważonych upraw. Niestety wciąż nie jest łatwo znaleźć w takie awokado w polskich supermarketach. Nie pozostaje więc nic innego niż próbować wpływać na importerów, by nie kupowali awokado wyprodukowanego na skutek nielegalnego wylesiania, kradzieży wody miejscowej ludności, wyzysku rolników czy mafijnych interesów..
Nie ma wątpliwości – awokado to bardzo zdrowy owoc, który warto włączyć do jadłospisu, zwłaszcza w zimowych miesiącach, gdy nie mamy zbyt dużego wyboru wartościowych i świeżych warzyw.
Warto jednak wziąć pod uwagę pochodzenie tych owoców i zastanowić się, czy aby nie szkodzimy bardziej innym i światu niż pomagamy sobie. Szczególnie, że mamy wybór, a europejskie awokado będzie na pewno bardziej wartościowe i smaczniejsze, niż to z odległych kontynentów. Wystarczy jedynie zadać sobie odrobinę trudu i sprawdzić pochodzenie, aby mieć pewność, że awokado, które kupujemy pochodzi z pewnego źródła.
