Słodkie ziemniaki, nazywane też często batatami, to nadal dość egzotyczne warzywa w naszej kuchni. Na polskich stołach pojawiły się stosunkowo niedawno, ale dzięki ich powszechnej dostępności – można je kupić praktycznie w każdym większym markecie spożywczym, stają się coraz bardziej popularnym składnikiem dań i potraw. W naszym artykule przedstawiamy prozdrowotne wartości odżywcze batatów oraz pokazujemy, jak różnorodnie można wykorzystać ten składnik w naszej codziennej diecie.
Smak i pochodzenie
Choć nazwa brzmi podobnie, słodki ziemniak ma niewiele wspólnego z tradycyjnym ziemniakiem. Bataty w odróżnieniu od ziemniaków, które należą do rodziny psiankowatych, wywodzą się z roślin powojowatych, a więc są bliskimi kuzynami pnączy. To, co różni te dwie bulwy to z pewnością również smak. Batat jest dosyć słodki (w smaku bardziej przypominający marchewkę), a zwykły ziemniak bardziej mączysty i neutralny w smaku. Faktem wartym odnotowania jest również to, że w przeciwieństwie do dobrze znanych nam ziemniaków, bataty można jeść również na surowo.
Słodkie ziemniaki najprawdopodobniej zostały o przywieziona do Europy z Ameryki Południowej przez Krzysztofa Kolumba. Obecnie około dwie trzecie wszystkich słodkich ziemniaków pochodzi spoza naszego kontynentu. W Europie uprawia się je głównie we Włoszech, Hiszpanii i Portugalii. Jeśli więc chcesz mieć pewność, że słodkie ziemniaki, które kupujesz nie przemierzyły pół świata statkiem lub samolotem, w sposób niszczący klimat, szukaj tych, pochodzących z rodzimych lub europejskich rynków.
Wartość odżywcza batatów
Bez wątpienia słodkim ziemniakom można nadać miano „superfoodu”, gdyż są one skarbnicą wielu prozdrowotnych składników mineralnych. Są one źródłem między innymi potasu i magnezu, które regulują ciśnienie krwi i mają pozytywny wpływ na zdrowie serca. Zawarta w nich witamina E chroni komórki przed przedwczesnym starzeniem się. Ponadto, słodkie ziemniaki to bogate źródło folianów, które są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu, a ich odpowiednie spożycie szczególnie ważne jest dla kobiet w ciąży.
Słodkie ziemniaki są wprost naładowane beta karotenem, któremu zawdzięczają swój intensywny pomarańczowy kolor miąższu. Beta karoten to silny antyoksydant, który chroni organizm przed wolnymi rodnikami, odpowiedzialnymi za starzenie się organizmu i wiele groźnych chorób. Ma również pozytywny wpływ na wzrok i wzmacnia układ odpornościowy – podobnie jak witamina C i cynk, które również występują w słodkich ziemniakach.
Dodatkowo zawarty w nich błonnik pokarmowy wspomaga trawienie i zapewnia długotrwałe uczucie sytości.
To jeszcze nie wszystko: w 1931 roku w słodkich ziemniakach odkryto unikalne białko, które, może zapobiegać nowotworom i spowalniać wzrost istniejących komórek rakowych w jelitach.
Patrząc na wartość odżywczą batatów można bez wątpienia stwierdzić, że nie bez przyczyny zostały one uznane za „najlepsze ze wszystkich warzyw” w specjalnym rankingu stworzonym przez „Center for Science in the Public Interest”.
Wskazówki dotyczące przygotowania
Słodkie ziemniaki można przygotować na wiele sposobów. Doskonale smakują na surowo, gotowane w wodzie lub na parze, pieczone i smażone. Idealnie nadają się również jako składnik smoothies.
Jeśli jednak chcesz zyskać jak najwięcej korzyści zdrowotnych, najlepiej spożywaj bataty na surowo lub gotowane. W porównaniu z pieczonymi, gotowane bataty zachowują dużo więcej przeciwutleniaczy. Gotowane bataty mają również niższy indeks glikemiczny niż te po upieczeniu, co oznacza, że wolniej podnoszą poziom cukru we krwi i mogą zapobiegać słodkim zachciankom. Ponadto podczas ich pieczenia zawartość beta karotenu, który jest przekształcany w witaminę A, może spaść nawet o 80 %. Warto też dodać, że skórka słodkiego ziemniaka zawiera prawie dziesięć razy więcej antyoksydantów, niż obrana bulwa – można więc z czystym sumieniem oszczędzić sobie ich obierania
Pyszne przepisy z wykorzystaniem słodkich ziemniaków
Słodkie ziemniaki można przygotować w dowolny sposób i są one doskonałym składnikiem wielu dań.
Bataty można wykorzystać do wszystkich potraw, które przygotowuje się z tradycyjnych ziemniaków: na przykład tworząc (słodkie) puree lub podawać w formie frytek. Słodki aromat batata doskonale sprawdza się również w zupach – na przykład w zupie ze słodkich ziemniaków z porami. Warzywa tego z powodzeniem można użyć jako składnik zapiekanki lub curry, jak na przykład w tym kremowym curry ze słodkich ziemniaków i ciecierzycy. Bataty to również świetny dodatek do sałatek – szczególnie dobrze smakują w połączeniu z orzechami włoskimi.
Możliwości przygotowania dań z batatem są praktycznie nieograniczone, można zrobić z niego nawet makaron i bułki do hamburgerów. Dzięki swojemu delikatnemu, słodkiemu smakowi mogą być również doskonałym składnikiem wypieków: szczególnie polecamy brownie z dodatkiem batatów. Ze słodkich ziemniaków można przygotować nie tylko pieczone desery, ale również przepyszne lody, które dzięki dodatkowi tego słodkiego warzywa nabierają jeszcze bardziej kremowej konsystencji.
Słodki ziemniak jest naprawdę wszechstronny i można go przyrządzić tak, aby zaspokoić każde podniebienie. Mamy nadzieję, że nasz artykuł zachęcił Cię do spróbowania batata w rożnych kulinarnych odsłonach.
