Gala, Champion, Jonagold, Ligol, Antonówka – to tylko kilka z ponad 60 najpopularniejszych odmian jabłek, które występują obecnie w Polsce. Owoc ten bez wątpienia można nazwać naszym dobrem narodowym. Rodzime zbiory kształtują się na poziomie ponad 3 ton rocznie, co stawia nasz kraj w czołówce światowych eksporterów tych owoców. Mimo tak ogromnej popularności polskich jabłek za granicą – w kraju niestety tracą one na popularności i nie są w pełni doceniane przez konsumentów. W ostatnich latach roczne spożycie jabłek spadło o połowę – do ok. 12-13 kg owoców na osobę. Dla porównania nasi sąsiedzi – Niemcy spożywają rocznie około 20 kilogramów tych owoców. Dlatego też, chcielibyśmy przekonać Cię do włączenia jabłek do swojego codziennego jadłospisu.
W artykule wyjaśnimy, ile prawdy jest z parafrazowanym angielskim powiedzeniu – „jedno jabłko z wieczora i nie ma doktora” i podpowiemy, jakie ciekawe przepisy można przygotować z ich dodatkiem, szczególnie w sezonie jesiennym.
Jabłka uprawne i uprawa jabłek
Jabłko uprawne, będące krzyżówką różnych odmian jabłek, najprawdopodobniej wywodzi się z Azji. Duże znaczenie w jego rozprzestrzenieniu miał człowiek i jego aktywność nieporównywalna z aktywnością innych gatunków. To ona przyczyniła się do przeobrażenia przyrody i powstania wielu nowych odmian roślin, w tym również wielu odmian uprawnych jabłoni. Naukowcy zakładają, że początkowo nasiona jabłoni rozsiewali nieświadomie kupcy podróżujący słynnym Szlakiem Jedwabnym, łączącym Azję Wschodnią z Bliskim Wschodem i Europą. Największe, najładniej wybarwione owoce zabierano w drogę jako pokarm, a wyrastające z „ogryzków” drzewa wędrowały coraz dalej. Tak właśnie najprawdopodobniej jabłka przybyły do Europy Środkowej.
Hodowla nowych odmian polegała początkowo głównie na pozytywnej selekcji siewek uzyskanych drogą naturalną. Wiele lat później zaczęto stosować celowe krzyżowanie najlepszych odmian, a ostatnio – również wywoływanie pożądanych zmian genetycznych za pomocą najnowszych zdobyczy nauki.
O tym, że jabłka były uprawiane przez ludzi od tysięcy lat, świadczyć może również ich ogromne znaczenie w różnych kulturach i religiach na całym świecie. Zazwyczaj symbolizuje ono miłość, płodność i gotowość do podejmowania decyzji.
Jabłka są ważnym symbolem w różnych mitach, bajkach i pismach religijnych. Któż z nas nie zna baśni o „Królewnie Śnieżce”, czy biblijnej historii Adama i Ewy. Bardzo ważnym i powtarzalnym motywem występującym w baśniach i mitologiach, od greckiej po nordycką jest, jabłoń przedstawiana jako drzewo życia.
Nie ma więc wątpliwości, że jabłka od tysięcy lat kojarzone były z nieśmiertelnością. Oczywiście jabłka nie zapewnią nam wiecznego życia, jednak czy te niepozorne owoce mogą przyczynić się do poprawy naszego zdrowia, a co za tym idzie wydłużyć nasze życie?
Wartości odżywcze
Nasi przodkowie z pewnością mieli wiele racji przypisując jabłkom tak znakomite właściwości. Najnowsze badania pokazują jasno, że już nawet spożycie ich niewielkich ilości, takich jak mała połówka jabłka dziennie, może wpłynąć pozytywnie na długość naszego życia.
Jeśli jednak chcesz w pełni skorzystać z prozdrowotnych właściwości jabłek musisz pamiętać o jednej bardzo ważnej kwestii – spożywaniu ich wraz ze skórką. Polecamy jabłka z upraw ekologicznych, ponieważ jabłka z upraw konwencjonalnych są zwykle skażone pestycydami i wymagają bardzo dokładnego czyszczenia przed spożyciem.
Skórka, której często niepotrzebnie się pozbywamy zawiera większość witamin, mikroelementów flawonoidów oraz polifenoli, które występują w jabłkach. Te ostatnie są bardzo ważne dla naszego zdrowia, gdyż chronią nas przed chorobami serca i nowotworami. Potas i magnez, którego jabłka są dobrym źródłem pomagają regulować ciśnienie krwi, a także mają pozytywny wpływ na zdrowie serca. Natomiast zawarty w nich fosfor i wapń zapewniają wytrzymałość kości.
Pektyny zawarte w jabłkach, nadające im jędrność, mają również bardzo pozytywne działanie na ludzki organizm. Przyczyniają się do obniżenia poziomu cholesterolu we krwi oraz działają łagodząco na jelita. Nie bez przyczyny starte jabłko jest sprawdzonym domowym środkiem na problemy trawienne. Dodatkowo pektyny wykazują właściwości żelujące, co z powodzeniem możemy wykorzystać w kuchni, zastępując w wypiekach jajka przecierem z jabłek.
Słodkie klasyki
Do najpopularniejszych przepisów z jabłkami należą przede wszystkim dania na słodko. W deserach jabłka uzyskują pełnię słodyczy i nadają im charakterystyczną, owocową nutę. Dzięki temu wypieki, takie jak szarlotka potrzebują stosunkowo niewiele dodatkowego cukru, a mimo to smakują przyjemnie słodko. Jeśli uwielbiasz ciasta z dodatkiem jabłek, możesz również rozgrzać się w chłodne jesienne dni szybką szarlotką do picia. Świetnie smakuje nawet bez dodatku cukru.
Polecamy również nieco mniej oczywiste desery takie jak te marcepanowe pieczone jabłka czy chlebek jabłkowy, który świetnie sprawdzi się na śniadanie lub przekąskę.
Dania wytrawne
Jabłka mogą okazać się również doskonałym dodatkiem do wytrawnych potraw. W tym przepisie na jabłkowe łazanki, owoce nadają ciekawego charakteru temu typowo polskiemu daniu. Zupa jabłkowo-selerowa natomiast udowadnia, że lokalne owoce i warzywa mogą oferować egzotyczne doznania smakowe: rozgrzewające, lekko pikantne i niezwykle aromatyczne.
Surówki z tartych warzyw, tak popularne u nas jako dodatek do dań obiadowych, mogą doskonale „przemycić“ również dzienną porcję jabłek do naszego jadłospisu, jak w tej owocowej sałatce z jabłek i marchewki.
Jeśli zaś lubisz eksperymentować w kuchni, koniecznie wypróbuj przepis na roślinny smalczyk. Dodatek jabłka nadaje mu lekko winny posmak, który idealnie komponuje się z resztą składników. Pasta ta świetnie sprawdzi się jako dodatek do kanapek lub jako imprezowa przystawka.
Jeśli chcesz zaskoczyć gości niebanalnym daniem, którego smak zapamiętają na długi czas, polecamy ten przepis na fasolę z jabłkami. Połączenie tych dwóch składników mógłby się wydawać proste czy wręcz banalne, jednak w smaku jest absolutnie obłędne.
Zdjęcie © dolphy_tv, Adobe Stock
